Dysfunkcje dna miednicy

Zaburzenia czynności struktury dna miednicy mogą brać istotny udział w powstawaniu objawów, które przypominają choroby ginekologiczne, urologiczne, przewodu pokarmowego. Przyczyny tych objawów najczęściej jednak nie leżą w toczących się chorobach organicznych wymienionych narządów, lecz w ich czynnościowej zmianie. W wykazie międzynarodowych systemów klasyfikacji chorób np. ICD-10, Klasyfikacji Bólu Przewlekłego, czy innych, możemy znaleźć opisy objawów, których przyczyny podaje się jako nieznane. Niech przykładem będzie: ból okołoowulacyjny, miesiączkowanie bolesne pierwotne, przewlekły ból miedniczny bez oczywistej patologii, bolesne współżycie płciowe, ból odbytnicy, krocza i narządów płciowych na tle psychologicznym (urojeniowy, konwersyjny, depresyjny), przejściowy ból odbytu ze skurczem, inne.
Jednak według poczynionych obserwacji wymienione zespoły, jeśli u ich źródeł nie leży choroba organiczna, mają konkretną, możliwą do zbadania przyczynę czynnościową! Zatem zastosowanie kombinacji manualnych procedur badawczych, diagnostycznych oraz zabiegowych z procedurami stosowanymi w terapii edukacyjnej (związanej z patogenezą stresową), powinno być w takich sytuacjach działaniem z wyboru. Moim zdaniem nie należy nadużywać terminu: „przyczyna nie znana”! Ponadto przy pomocy ręcznych procedur badawczych oraz edukacji w zakresie autoterapii można wdrażać skuteczną profilaktykę tychże dolegliwości (4,5).
Każda ze znamionowych struktur dna miednicy może generować swoje własne objawy chorobowe. Nie ma potrzeby by te struktury tutaj wymieniać i charakteryzować. Dla zilustrowania problemu wystarczy, gdy przedstawię w skrócie ogólną charakterystykę dolegliwości.

Zatem zespoły struktur dna miednicy mogą prowokować następujące objawy.
• Dolegliwości krocza oraz zewnętrznych narządów płciowych.
Mogą pojawić się bóle krocza, u kobiet warg sromowych, łechtaczki, u mężczyzn bóle członka, moszny, bóle jąder. Dolegliwości te częściej bywają jednostronne. Chorzy mogą cierpieć na bolesne wypróżnienia, zaburzenia seksualne: mężczyźni na zaburzenia wzwodu, kobiety - anorgazmię, dyspareunię i in. Może pojawiać się świąd krocza, odbytu, bóle odbytu. Może też dokuczać uciążliwa przeczulica skóry krocza, uniemożliwiająca nawet noszenie bielizny.
Spotyka się też ból samoistny środka ścięgnistego krocza, który odczuwany jest dokładnie w rejonie jego anatomicznej lokalizacji. Leży w przód od odbytu a w tył od moszny (pochwy).

• Zaburzenia w oddawaniu moczu:
Najtrudniejszym bodaj do terapii objawem niesprawności mięśni dna miednicy jest nietrzymanie moczu (NM). Wg Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) przypadłość ta należy do jednego z 10-ciu najpoważniejszych problemów społeczno-zdrowotnych współczesnego świata. Występuje częściej niż cukrzyca i nadciśnienie (2).
Mniejsze natężenie tej dolegliwości ma postać wysiłkowego nietrzymania moczu (WNM). Polega to na mimowolnym wyciekaniu moczu podczas wysiłku związanego z kaszlem, kichaniem, aktywnością fizyczną czy dźwiganiem. W Polsce cierpi na tę dolegliwość około 3 milionów ludzi. Ta postać występuje 2 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Czynnikami sprzyjającymi są porody, otyłość, menopauza, przewlekły kaszel a także różnice w anatomicznej budowie cewki moczowej u kobiet i u mężczyzn (2). Jak widać w przyczynach wymienionych przez WHO nie wspomniano o zaburzeniach czynności struktur dna miednicy.
Spoczynkowe nietrzymanie moczu (SNM) polega na jego nieustannym wypływaniu, niezależnie od czynności wykonywanych przez cierpiącego. Trudno powiedzieć na ile zaburzenia czynności mięśni dna miednicy mogą uczestniczyć w generowaniu tego objawu. Najczęściej jednak u jego źródeł leżą przyczyny organiczne polegające na jakimś uszkodzeniu sterowania CUN. Widać tu bowiem brak napięcia spoczynkowego nie tylko zwieracza zewnętrznego ale także wewnętrznego cewki. Jednak zdarzają się chorzy, u których w badaniach obiektywnych nie stwierdzono przyczyn organicznych. Nawet w takim przypadku terapia oraz autoterapia dysfunkcji mięśni dna miednicy, oparta o prezentowany model, może przyczyniać się do poprawy sytuacji.

Zaburzenia w oddawaniu moczu, spowodowane dysfunkcjami struktur dna miednicy, przyjmują także szereg innych postaci. Można tu wymienić takie objawy jak: - parcia naglące (potrzeba natychmiastowego oddania moczu), - parcia naglące sytuacyjne (związane ze stresem), - bolesne parcie na pęcherz, - częste oddawanie moczu (w małych ilościach). - trudności z rozpoczęciem mikcji - trudności z kontynuowaniem mikcji - przerywany strumień moczu - cienki strumień - rozpryskujący się strumień moczu - brak uczucia parcia na pęcherz, nawet przy jego całkowitym wypełnieniu i in. • Zaburzenia wypróżniania
Oprócz zaburzeń w oddawaniu moczu dysfunkcje struktur dna miednicy mogą współuczestniczyć także w generowaniu dolegliwości związanych z wypróżnianiem w postaci zaparć i rozwolnień, nieuzasadnionych czynnikami organicznymi. Jeśli nałożymy na to zaburzenia czynności jelita grubego (objawy ze struktur czynnościowego przejścia Th/L) to okaże się, że przyczyny czynnościowe zdecydowanie dominują w częstotliwości występowania jako źródła tych dolegliwości. • Bóle kości ogonowej (coccygodynia).
Najczęstszy objaw to ból samoistny kości ogonowej. Może on pojawiać się po urazach ale najczęściej powstaje w wyniku dysfunkcji całego systemu. Ból może osiągać stany ostre, podostre; jest wówczas bardzo dokuczliwy! Nie można siedzieć, stać, chodzić, leżeć, by dalej tego szalonego bólu nie wzmacniać. Często ogarnia całą okolicę: odbyt, kość ogonową, dolne segmenty kości krzyżowej, część przyległą mm pośladkowych. Ból kości ogonowej może przyjmować postać chroniczną o różnym natężeniu: mieć charakter bólu ciągłego lub okresowego. Najczęściej wzmaga się w pozycjach siedząc, u niektórych chorych szczególnie na podłożu twardym, częściej jednak na podłożu miękkim (fotele itp.). Bywa także, choć rzadziej, prowokowany do wzmocnienia pozycjami leżącymi! Nie leczony specyficznie najczęściej trwa miesiące albo nawet lata będąc jednocześnie opornym na leczenie farmakologiczne. Gdy wycisza się samoistnie pozostaje po nim nadwrażliwość kości ogonowej na ucisk. • Bóle rejonu L/S
U niektórych cierpiących dysfunkcje struktur dna miednicy mogą prowokować bóle kości krzyżowej, pośladków, odcinka lędźwiowego kręgosłupa i in. Scharakteryzowane powyżej objawy najczęściej występują w różnych kombinacjach, mogą pojawiać się także jako objaw pojedynczy. Objawy te jednak, na szczęście, nie występują w przedstawionym tu komplecie. W tym wszystkim jest charakterystyczne to, że nękają one zarówno mężczyzn jak i kobiety.