Uszkodzenie łąkotki

W każdym kolanie znajdują się dwie łąkotki – przyśrodkowa i boczna. Te dość delikatne struktury w kształcie półksiężyca znajdują się pomiędzy powierzchniami stawowymi kości piszczelowej i udowej.

Pełnią one bardzo wiele ważnych dla kolana funkcji, takich jak: przenoszenie obciążeń, absorbcja drgań i wstrząsów, stabilizacja mechaniczna, rozprowadzanie płynu stawowego.

Uszkodzenia łąkotek mogą zdarzyć się w czasie uprawiania praktycznie każdego sportu. Postuluje się, że uszkodzenie łąkotki występuje zazwyczaj w wyniku nagłego prostowania stawu kolanowego znajdującego się w częściowym zgięciu i rotacji, lub też w czasie przeprostu. Do uszkodzenia dochodzi, gdy przekroczone zostają fizjologiczne granice wytrzymałości łąkotek na działające nań siły, fizjologiczne zakresy ruchów lub gdy uszkodzone zostaną struktury pozostające w bezpośrednim kontakcie z łąkotką.

U osób starszych, których łąkotki mają osłabioną strukturę, do uszkodzenia może dojść nawet w czasie normalnej aktywności np. w czasie przysiadu. Warto zauważyć, że łąkotka przyśrodkowa uszkadzana jest pięciokrotnie częściej niż boczna.

Rozpoznanie uszkodzenia łąkotek jest dosyć łatwe. Po przebytym urazie przede wszystkim pojawia się ból po stronie bocznej lub przyśrodkowej kolana na wysokości szpary stawowej. Nasila się on w czasie wysiłku lub bezpośrednio po nim. Pacjenci często zauważają ograniczenie zakresu ruchomości kolana w postaci deficytu wyprostu lub zgięcia. W takim wypadku mówi się o "zablokowaniu" kolana. W stawie może pojawić się nadmierna ilość płynu, co jest powodem "spuchnięcia" kolana.

Dodatkowymi objawami mogą być przeróżne trzaski, przeskakiwania w kolanie, a nawet uczucie jego niestabilności. Wykonane dokładnie badanie lekarskie jest kluczowym etapem w rozpoznaniu patologii. W przypadku wątpliwości można oczywiście sięgnąć po badania dodatkowe takie jak USG czy badanie rezonansu magnetycznego. Badania te są również w stanie uściślić nasze rozpoznanie, gdyż potrafią określić typ uszkodzenia łąkotki. Nie jest to bez znaczenia, gdyż w zależności od charakteru zmiany można zastosować odmienne sposoby leczenia.

Rodzaje uszkodzeń:

Mogą to być uszkodzenia poziome oraz pionowe, które można podzielić na podłużne, radialne oraz złożone (np. typu języczka). Dodatkowo możemy wyróżnić zmiany zwyrodnieniowe, które są częstsze u ludzi z przewlekłą niestabilnością więzadłową oraz u osób starszych.

Łąkotki z racji ograniczonego ukrwienia mają bardzo słaby potencjał do gojenia. Tylko wobec niewielkich zmian można podjąć próbę leczenia zachowawczego. W większości przypadków konieczny jest zabieg artroskopowy i chirurgiczne opracowanie uszkodzenia.

Czasy, kiedy przy nawet najmniejszym uszkodzeniu łąkotki usuwano ją w całości, minęły już bezpowrotnie. Obecnie wiadomo, że po meniscektomii całkowitej występuje siedem razy większe prawdopodobieństwo rozwoju zmian zwyrodnieniowych, u 90% sportowców występują zmiany radiologiczne, u ok. 65% występują dolegliwości bólowe, a 48% osób zmuszone jest do z mniejszenia aktywności sportowej. Dlatego też priorytetem jest zachowanie maksymalnie dużej części łąkotki. Jeśli tylko jest to możliwe należy ją zeszyć, a jeśli konieczna jest częściowa resekcja łąkotki to ograniczona tylko do części zniszczonej.

Funkcja łąkotek w kolanie jest tak ważna, że u osób po całkowitej meniscektomii wykonuje się przeszczep łąkotki od dawcy. Oczywiście, po zaopatrzeniu chirurgicznym uszkodzenia, konieczna jest odpowiednia rehabilitacja w celu odzyskania optymalnej sprawności. Zawodnik po zabiegu nie powinien wracać do normalnego treningu, zanim nie odzyska pełnego zakresu ruchu w stawie kolanowym oraz pełnej siły mięśniowej. Po częściowej resekcji łąkotki powrót do sportu jest możliwy po około 2-4 tygodniach. Jeśli jednak łąkotka została zeszyta, czas ten wydłuża się o następne 4 tygodnie. Po rozpoczęciu regularnych treningów, konieczna jest nadal kontynuacja wzmacniania mięśni uda.

Objawy uszkodzenia łąkotki:

• ból kolana
• zablokowanie kolana
• trzaski i przeskakiwania
• obrzęk
• uciekanie kolana